Wanajeshi wanane wa kulinda amani wa Umoja wa Mataifa — Wapakistani sita, Mrusi na Mserbia — waliuawa Jumanne wakati helikopta ya Puma ilipoanguka katika eneo lenye matatizo la mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, maafisa wa Umoja wa Mataifa na Pakistan walisema.
“Wakati tukifanya kazi ya upelelezi nchini Congo, Helikopta 1 ya PUMA ilianguka. Sababu kamili ya ajali bado haijajulikana,” tawi la
Chanzo hicho kiliongeza kuwa wanajeshi sita wa Pakistan ni miongoni mwa waliouawa.
Msemaji wa mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres mjini New York amethibitisha kutokea kwa ajali hiyo na kutaja uraia wa waathira wote wanane.
Waziri Mkuu wa Pakistan Imran Khan alielezea “hisia zake za mshtuko na huzuni,” ofisi yake ilisema, akitoa pongezi kwa juhudi za amani za kimataifa zinazofanywa na jeshi la nchi hiyo.
Mamlaka ya kijeshi ya Congo huko Kivu Kaskazini ilisema waasi wa M23 ”wameitungua” ndege hiyo.
Lakini kundi hilo lilikanusha hilo, badala yake likidai kuwa wanajeshi wa Congo walihusika na ajali hiyo.
Kikosi cha Umoja wa Mataifa cha Kuweka amani nchini DR Congo (MONUSCO) kilisema mapema kwenye ukurasa wake wa twitter kwamba ‘imepoteza mawasiliano’ na moja ya helikopta yake iliyokuwa kwenye ujumbe wa upelelezi katika eneo la Rutshuru katika jimbo la Kivu Kaskazini ambako wanajeshi wa Congo wamekuwa wakipambana na waasi wa M23.
Miongo kadhaa ya kutoaminiana
Jeshi la Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo limeishutumu Rwanda kwa kuunga mkono waasi wenye silaha mashariki mwa nchi hiyo, mashtaka ambayo Kigali ilikanusha siku ya Jumanne.
Baada ya miezi kadhaa ya shaka na miongo kadhaa ya kutoaminiana kati ya DR Congo na jirani yake Rwanda, msemaji wa gavana wa Kivu Kaskazini Jumatatu alitoa taarifa akisema M23 ‘ikisaidiwa na Jeshi la Ulinzi la Rwanda, (RDF) ilifanya uvamizi na kushambulia maeneo’ jeshi usiku uliopita.
Mashambulizi hayo yalifanyika Tchanzu na Runyoni, katika eneo la Rutshuru, Jenerali Sylvain Ekenge alisema.
Ili kuunga mkono shutuma zake, aliongeza kuwa wanajeshi wawili wa Rwanda walikamatwa wakati wa mashambulizi ya Jumatatu.
Wanajeshi hao wawili wanaodaiwa kuvalia kiraia, walikuwa wamesimama karibu naye katika picha zilizoonyeshwa kwenye televisheni ya Congo.
Waziri wa Mawasiliano wa DRC na msemaji wa serikali Patrick Muyaya alisema Jumatatu usiku kwamba kufuatia shutuma za jeshi, wizara ya mambo ya nje “nitamwalika balozi wa Rwanda ili aje kutupatia baadhi ya maelezo.”
Balozi, Vincent Karega, alikanusha shtaka la kula njama na Rwanda, akisema katika ujumbe wake wa Twitter kwamba “Rwanda haiungi mkono M23 kisiasa au kijeshi,”
Gavana wa jimbo la magharibi mwa Rwanda, Francois Habitegeko, pia alijibu kwenye Twitter.
“Tungependa kukanusha kabisa shutuma zisizo na msingi na kusema kwamba RDF haihusiki kwa njia yoyote na shughuli za mapigano,” nchini DR Congo, aliandika.
Aliongeza kuwa watu hao wawili walioonyeshwa kwenye televisheni ya Congo wamekamatwa “zaidi ya mwezi mmoja uliopita” na hawakuwa askari waliotajwa.
Msemaji wa M23 Willy Ngoma, katika ujumbe wake wa video, alisema vuguvugu hilo ni la Congo kabisa na halijapokea “msaada wowote… kutoka nchi yoyote jirani.”
“Wamechoshwa na vita”
Vyanzo vya mashirika ya kiraia katika eneo hilo vilisema mapigano yalianza tena Jumanne asubuhi kati ya wanajeshi wa serikali na waasi wa M23, pia wanajulikana kama Jeshi la Mapinduzi la Congo.
Kundi la M23 lilitokana na uasi wa Watutsi wa Congo ambao Rwanda na Uganda waliunga mkono katika jimbo la mpakani lililokumbwa na maelfu ya makundi yenye silaha katika kipindi cha miaka 25 iliyopita.
M23 ilishindwa na jeshi mwaka 2013 lakini imeibuka tena tangu Novemba na kushutumiwa kwa kufanya mashambulizi kadhaa kwenye ngome za kijeshi karibu na Rutshuru.
Vuguvugu hilo lilidai kuwa mamlaka katika mji mkuu Kinshasa wameshindwa kuheshimu ahadi zilizochukuliwa ili kurahisisha uondoaji na ujumuishaji wa wapiganaji wake.
Mkazi wa Goma Kennedy Bahati, 32, alisema yeye na kila mtu katika eneo hilo alikuwa na hofu na “wamechoshwa na vita.”
Tangu Wahutu wa Rwanda wanaoshutumiwa kuwaua Watutsi wakati wa mauaji ya halaiki ya 1994 kujaa DRC, Kigali imekuwa ikishutumiwa mara kwa mara kwa kuvamia eneo la Congo na kuwaunga mkono waasi wenye silaha mashariki mwa nchi hiyo.
Uhusiano uliimarika baada ya kuwasili madarakani kwa Rais Felix Tshisekedi mnamo 2019, ambaye amekutana na mwenzake wa Rwanda Paul Kagame mara kadhaa.
Hata hivyo, kuibuka upya kwa M23 kumeibua mvutano upya.
Kundi hilo lilitoa taarifa mwishoni mwa juma likisema operesheni za jeshi “dhidi ya wapiganaji (wake) pengine zinaonyesha chaguo madhubuti la serikali ya Jamhuri ya kupambana nayo na M23.”
Mikoa ya Kivu Kaskazini na Ituri iliwekwa chini ya hali ya kuzingirwa mwezi Mei huku mamlaka za mitaa zikichukuliwa na maafisa wa jeshi na polisi lakini ghasia zimeendelea bila kukoma.