Ujumbe wa Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu wa Kivita ICC mjini The Hague umewasili mjini Khartoum kujadili suala la kuhamishwa kwa Rais aliyeondolewa madarakani Omar Al Bashir, aliyekuwa Waziri wa Ulinzi Abdelrahim Hussein na Waziri wa zamani wa Mambo ya Nje wa Masuala ya Kibinadamu Ahmed Haroun wanaozuiliwa nchini humo katika gereza la Kober huko Khartoum Kaskazini.
Siku ya Jumanne, ujumbe wa ICC ulikutana na viongozi wa zamani wa waasi Malik Agar na El Taher Hajar, ambao kwa sasa ni wanachama wa Baraza Kuu. Pia walizungumza kuhusu mipango ya ziara ijayo ya Mwendesha Mashtaka wa ICC Karim Khan nchini Sudan.
Agar aliuambia ujumbe wa mahakama ulioongozwa na mkurugenzi wa Ofisi ya Mwendesha Mashtaka wa Umma wa ICC, kwamba Sudan inasalia kujitolea kwa makubaliano yanayohusiana na ICC, na kutoa nyenzo zinazohitajika kwa mujibu wa sheria na ulinzi wa mashahidi.
Kiongozi wa tatu wa zamani wa waasi aliyeketi katika Baraza la Utawala, El Hadi Idris, kwa sasa anazuru Darfur katika jaribio la kuzuia kuzuka upya kwa ghasia katika eneo hilo.
Siku ya Jumanne, aliwaambia waandishi wa habari kutoka Koroma Kaskazini mwa Darfur kwamba wanaendelea kujitolea “na kuwakabidhi wahusika wa uhalifu huko Darfur kwa ICC kwa mujibu wa masharti ya Mkataba wa Amani wa Juba” ambao ulitiwa saini na muungano wa waasi wa Sudan Revolutionary Front na serikali ya Sudan katika mji mkuu wa Sudan Kusini Oktoba 3 mwaka 2020.
Mwezi Agosti mwaka huu, Mwendesha Mashtaka Mkuu wa ICC, Karim Khan, alifanya ziara yake ya kwanza nchini Sudan, kufuatia maamuzi ya serikali ya mpito ya Sudan kuwasilisha mashtaka ya uhalifu wa kivita ya Darfur mahakamani na kuridhia Mkataba wa Roma wa 1998 wa Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu (ICC).
Mwishoni mwa ziara yake, Khan alitangaza kuanzishwa kwa ofisi ya ICC na timu ya kudumu nchini Sudan kuchunguza zaidi kesi hizo na kukusanya ushahidi zaidi dhidi ya watu waliofunguliwa mashtaka. Alisema alipanga kurejea Sudan mwezi Novemba na kuzuru Darfur.
ICC ilitoa hati za kukamatwa kwa Ahmed Haroun na kiongozi wa janjaweed Ali Kushayb mwaka wa 2007.
Kushayb alihamishiwa chini ya ulinzi wa ICC mnamo Juni 9, 2020 baada ya kujisalimisha kwa hiari katika Jamhuri ya Afrika ya Kati. Alipokamatwa, serikali ya Sudan ilitangaza kuunga mkono uhamisho wake kwenda ICC. Kushayb pia anashtakiwa kwa makosa kadhaa na mamlaka ya Sudan.
Mnamo Februari 2020, mamlaka ya Sudan pia ilikubali kwamba Al Bashir, Haroun, na Hussein watahamishiwa The Hague ili kukabiliana na haki.
Al Bashir alishtakiwa na ICC mwaka 2009 kwa uhalifu wa kivita na uhalifu dhidi ya binadamu huko Darfur, na mwaka 2010 kwa mauaji ya halaiki. Alipatikana na hatia ya ufisadi na mahakama ya Khartoum mnamo Desemba 2019 na kuhukumiwa kifungo cha miaka miwili jela kwa wazee. Bado anakabiliwa na mashtaka mengine mbalimbali nchini Sudan, ikiwa ni pamoja na kuandaa mapinduzi ya kijeshi mwaka 1989.
ICC ilitoa hati ya kukamatwa kwa Abdelrahim Hussein mwaka 2012 kwa uhalifu wa kivita na uhalifu dhidi ya binadamu huko Darfur. Yeye na Haroun pia wanazuiliwa gerezani huko Khartoum.
ICC ilitoa hati nyingine ya kukamatwa mwaka 2014, ikimtuhumu Abdallah Banda, kamanda mkuu wa kikundi kilichojitenga cha Justice and Equality Movement, kwa uhalifu wa kivita huko Darfur. Kiongozi huyo wa zamani wa waasi bado yuko huru.
