Waendesha mashtaka wa Kenya Jumatano walisema watachunguza tuhuma za unyanyasaji wa kijinsia kwenye mashamba ya chai ambayo hutoa baadhi ya chapa maarufu nchini Uingereza.
Zaidi ya wanawake 70 wanaofanya kazi katika mashamba ya Bonde la Ufa nchini Kenya waliambia uchunguzi wa siri wa BBC kwamba walikuwa wamenyanyaswa kingono na wasimamizi wao kwa miaka mingi.
Filamu hiyo iliyoonyeshwa wiki hii ilizua taharuki nchini Kenya, mojawapo ya wauzaji wakubwa wa chai duniani.
Mkurugenzi wa mashtaka ya umma Noordin Haji alisema madai hayo, ikiwa ni pamoja na ubakaji na uambukizo wa VVU kimakusudi, ni “mzito” na alimuagiza mkuu wa polisi “kufanya uchunguzi wa kina”.
“Faili ya uchunguzi wa matokeo inapaswa kuwasilishwa kwa afisi ndani ya siku saba kutoka tarehe yake,” Haji alisema katika barua kwa inspekta jenerali wa polisi Japhet Koome.
Wabunge wa Kenya Jumanne walitoa wito wa kufunguliwa mashitaka “haraka” kwa watuhumiwa wa uhalifu, na kuanzisha uchunguzi wao wenyewe.
Mwakilishi wa wanawake wa Kaunti ya Kericho bungeni Beatrice Kemei, ambaye eneo bunge lake linashughulikia maeneo ya mashamba ya chai, alisema kuwa alitazama filamu hiyo “kwa mshtuko mkubwa na kutoamini”.
“Lazima tutetee ulinzi wa pamoja wa wanawake dhidi ya maovu kama haya ambayo yanawadhalilisha,” aliliambia bunge, akiongeza kwamba alilaani vitendo “vya kikatili” “kwa maneno makali iwezekanavyo”.
Naibu spika wa Bunge la Kitaifa Gladys Shollei mnamo Jumanne aliamuru kamati ya bunge kupata undani wa madai hayo na kuwasilisha ripoti baada ya wiki mbili.
Filamu hiyo iliangazia shamba la chai la Kenya ambalo wakati huo lilikuwa linamilikiwa na kampuni kubwa ya Unilever ya Uingereza, na jingine likimilikiwa na kikundi cha chai cha James Finlay & Co.
BBC ilisema ilizungumza na makumi ya waathiriwa ambao walisema hawakuwa na chaguo ila kukubali matakwa ya wasimamizi wa ngono au kupoteza kazi zao.
Mmoja aliripotiwa kuambukizwa VVU na msimamizi wake, huku wengine wakipachikwa mimba.
Msimamizi mmoja anashtakiwa kwa kumbaka msichana wa miaka 14 ambaye alikuwa akiishi ndani ya moja ya mashamba ya chai.
Kurekodi tukio hilo kwa siri wakati huohuo kulionyesha kwamba wakubwa wa eneo hilo walikuwa wakitaka kumshinikiza ripota wa BBC, ambaye alikuwa akifanya kazi kwa siri, kufanya ngono.
Kampuni zote mbili zimeapa kufuatilia uchunguzi huru kuhusu ripoti hiyo.
Unilever ilijibu kwa kusema “ilishtushwa sana na madai katika kipindi hicho cha BBC”.
Kampuni ya James Finlay pia ilisema madai hayo ni “ya kushtua sana” na imewasimamisha kazi watu wawili waliotajwa kwenye filamu hiyo.
Kamishna Mkuu wa Uingereza nchini Kenya, Jane Marriott, alisema Jumatano kwamba ana wasiwasi na “tabia hiyo mbaya”, na kuongeza kuwa “unyonyaji wa binadamu hauna nafasi katika jamii.”
“Ninakaribisha kujitolea kwa kampuni kuchunguza, kushirikiana na mamlaka ya Kenya, na kuchukua hatua kulinda wafanyikazi nchini Kenya,” Marriott alisema kwenye Twitter.
Wakati huo huo, gavana wa Kericho Erick Mutai alisema mamlaka ya kaunti imeanza kuchunguza kampuni hizo za kigeni ili “kuthibitisha kuhusika kwao katika suala hili”.
Kenya inauza nje wastani wa zaidi ya tani 500,000 za chai kwa mwaka, kulingana na takwimu za serikali.
Unilever mwaka jana ilikamilisha uuzaji wa biashara yake ya chai ya kimataifa, ikijumuisha chapa ya Lipton na PG Tips, kwa CVC Capital Partners kwa makubaliano yenye thamani ya euro bilioni 4.5 (dola bilioni 4.8). Tangu wakati huo imepewa jina la Lipton Teas and Infusions.
