Rais Joe Biden aliwasili Angola siku ya Jumatatu kwa ziara yake ya kwanza ya rais iliyosubiriwa kwa muda mrefu katika Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara na atatumia safari hiyo ya siku tatu kukabiliana na ushawishi wa China kwa kuangazia mradi kabambe wa reli unaoungwa mkono na Marekani.
Uendelezaji upya wa reli ya Lobito Corridor nchini Zambia, DR Congo na Angola unalenga kuendeleza uwepo wa Marekani katika eneo lenye utajiri wa madini muhimu yanayotumika katika betri za magari ya umeme, vifaa vya kielektroniki na teknolojia ya nishati safi.
Biden alisimama kwa mara ya kwanza katika kisiwa cha Cape Verde katika Bahari ya Atlantiki kwa mkutano mfupi wa faragha na Waziri Mkuu Ulisses Correiae Silva.
Nchini Angola, Biden anapanga kukutana na Rais wa Angola Joao Lourenco, kutembelea Makumbusho ya Kitaifa ya Utumwa na kusafiri hadi mji wa bandari wa Lobito kuangalia mradi wa reli.
‘Akumbuka shuka kumekucha’
Ziara yake inakuja zikiwa zimesalia wiki kadhaa kuwa rais, huku Donald Trump wa chama cha Republican akijiandaa kuchukua wadhifa huo Januari 20.
Biden aliahidi kuzuru Afrika mwaka jana baada ya kufufua Mkutano wa Wakuu wa Marekani na Afrika mwezi Desemba 2022.
Safari hiyo ilirahirishwa hadi 2024 na kucheleweshwa tena Oktoba hii kwa sababu ya Kimbunga Milton, na hivyo kuzua hisia miongoni mwa Waafrika kwamba bara lao bado lipo chini sana kwa kipaumbele kwa Washington.
Rais wa mwisho wa Marekani kuzuru Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara alikuwa Barack Obama mwaka wa 2015. Biden alihudhuria mkutano wa Umoja wa Mataifa kuhusu hali ya hewa nchini Misri huko Afrika Kaskazini mnamo 2022.
“Ninaondoa dhana kwamba hii ni safari ya kulazimishia mwisho mwisho,” msemaji wa usalama wa taifa John Kirby aliwaambia waandishi wa habari waliokuwa kwenye ndege ya Air Force One wakielekea Angola, akibainisha kuwa maafisa wakuu wa utawala walikuwa alitembelea Afrika, akiwemo Makamu wa Rais Kamala Harris.
Madini muhimu
“Hili ni jambo ambalo (Biden) amekuwa akiangazia tangu awe rais wa Marekani.”
Madini muhimu ni uwanja muhimu kwa mashindano ya US-China na Uchina inashikilia madini muhimu barani Afrika.
Marekani kwa miaka mingi imejenga uhusiano barani Afrika kupitia biashara, usalama na misaada ya kibinadamu.
Uboreshaji wa reli ya maili 800 (kilomita 1,300) ni hatua tofauti na ina vivuli vya mkakati wa kigeni wa Ukanda na Barabara wa China ambao umesonga mbele.
‘Sio hadithi tena’
Utawala wa Biden umeitaja korido kuwa moja ya mipango ya saini ya rais, lakini mustakabali wa Lobito na mabadiliko yoyote katika njia ambayo Merika inashirikiana na bara la bilioni 1.4 ambalo linaegemea sana Uchina inategemea utawala unaokuja wa Rais mteule Trump.
“Rais Biden si hadithi tena,” alisema Mvemba Dizolele, mkurugenzi wa Mpango wa Afrika katika Kituo cha Mafunzo ya Kimkakati na Kimataifa, taasisi yenye makao yake makuu mjini Washington. “Hata viongozi wa Afrika wanazingatia Donald Trump.”
Marekani imetoa dola bilioni 3 kwa Ukanda wa Lobito na miradi inayohusiana nayo, maafisa wa utawala walisema, sambamba na ufadhili wa Umoja wa Ulaya, Mataifa ya G7, muungano wa kibinafsi unaoongozwa na Magharibi na benki za Afrika.
“Mengi yanaegemea juu ya hili katika suala la mafanikio yake na uigaji wake,” Tom Sheehy, mwenzake katika Taasisi ya Amani ya Merika, taasisi ya utafiti ya shirikisho isiyo ya upande
