Wagombea wawili wa mwisho wanaowania kuwa waziri mkuu wa Uingereza wataamuliwa siku ya Jumatano, huku Waziri wa Mambo ya Nje Liz Truss na Penny Mordaunt wakipambana ili kufanya duru ya pili inayotarajiwa dhidi ya muaniaji anayeongoza katika kinyang’anyiro hicho Rishi Sunak.
Waziri wa zamani wa fedha Sunak alikuwa amepungukiwa na kura mbili pekee ili kupata nafasi yake katika nafasi mbili za mwisho baada ya upigaji kura Jumanne, lakini mgombea mwingine Truss alipata kura tano na kumaliza na kura sita nyuma ya Mordaunt.
Wagombea wawili wa mwisho watangazwa saa 4:00 jioni (1500 GMT), kabla ya kinyang’anyiro hicho kuhamia kwa wanachama wa chama cha Conservative ambao wataamua kiongozi mpya na waziri mkuu.
Matokeo yatatangazwa Septemba 5. Kura ya Jumanne inamaanisha Uingereza huenda ikapata waziri mkuu wake wa kwanza mwenye asili ya Asia au kiongozi wa tatu mwanamke katika historia yake.
Sunak, ambaye kujiuzulu kwake kulisaidia kumwondoa Boris Johnson, ana uhakika wa kushiriki mchujo wa mwisho.
Lakini Mordaunt sasa ni mgeni na wadadisi wanaoweka dau kuwa mrengo wa kulia wa chama utaegemea nyuma ya Truss baada ya Kim Badenoch kupigiwa kura ya kutoshiriki kinyang’anyiro hicho cha Jumanne.
Katika nia ya kuwavutia wabunge hao, Truss aliandika kwenye Daily Telegraph ya Jumatano kwamba mpango wake wa kufufua uchumi ‘utazingatia kupunguzwa kwa ushuru, udhibiti na mageuzi magumu.’
Waziri wa zamani David Davis, anayeunga mkono Mordaunt, alimshutumu Sunak kwa kumpa kura Truss ili aweze kukabiliana naye katika duru ya pili.
Kura ya maoni ya YouGov iliyochapishwa kabla ya kura hiyo ilionyesha kuwa, licha ya umaarufu wake na wabunge wenzake, Sunak ndiye aliyekuwa mgombeaji alisiyekubaliwa zaidi.
BBC inapanga kuandaa mdahalo wa moja kwa moja kwenye televisheni na wagombeaji wawili wa mwisho siku ya Jumatatu, huku wagombea wote waliosalia wakikubali kushiriki iwapo watashinda.
Sunak alishinda midahalo miwili iliyopita, kulingana na kura za maoni.
Lakini umaarufu wake na chama cha Tory umefifia tangu maswali yalipoulizwa kuhusu mipango ya kodi ya familia yake, na alipokuwa akiongoza mfumuko wa bei unaozidi kuongezeka ambao siku ya Jumatano ulifikia kiwango kipya cha juu cha miaka 40 cha asilimia 9.4 mwezi Juni.
Katika tangazo la sera mpya, Sunak aliapa ‘mpango mpya kabambe wa kuifanya Uingereza kuwa huru’ ifikapo mwaka 2045 ili kuzuia kuongezeka kwa mfumuko wa bei unaotokana na nishati siku zijazo, baada ya vita vya Urusi nchini Ukraine kupelekea bei ya gesi kuongezeka.
