Wanaharakati wa haki za binadamu waliandamana jijini Nairobi Jumatatu, Februari 24, 2025, wakidai kuachiliwa kwa Dr. Kizza Besigye, kiongozi wa upinzani wa Uganda anayekabiliwa na mashtaka ya uhaini. Maandamano hayo ya amani, yaliyoandaliwa na Amnesty International Kenya, Vocal Africa, na mashirika mengine ya kijamii, yalianzia Aga Khan Walk, Nairobi CBD, na kuelekea Bunge la Kenya na Ubalozi wa Uganda.
Besigye, aliyetekwa nyara Nairobi tarehe 16 Novemba 2024, amekuwa kizuizini tangu aliporejeshwa kwa nguvu nchini Uganda ili kushtakiwa katika mahakama ya kijeshi. Baada ya wiki kadhaa za shinikizo, kesi yake ilihamishiwa mahakama ya kiraia, lakini bado anazuiliwa kwani mashtaka mapya ya uhaini yamefunguliwa dhidi yake na mshirika wake wa kisiasa, Hajj Obeid Lutale. Kesi hiyo imeahirishwa hadi Machi 7, 2025.
Wakati wa maandamano hayo, wanaharakati waliwasilisha ombi kwa Bunge, wakitaka serikali ya Kenya ichunguze visa vya utekaji nyara na urejeshaji wa kulazimishwa kwa wapinzani wa kisiasa. Mbunge wa Kamukunji Yusuf Hassan na Seneta wa Makueni Dan Maanzo walipokea ombi hilo na kulaani ongezeko la utawala wa kiimla katika Afrika Mashariki.
Hussein Khalid wa Vocal Africa alitoa wito kwa wabunge kuchukua hatua, akisema, “Bunge linapaswa kuwaita maafisa wa usalama wa taifa haraka ili kueleza hatua zilizochukuliwa kuhakikisha haki na uwajibikaji katika uchunguzi wa utekaji nyara na urejeshaji wa Kizza Besigye na Hajj Obeid Lutale.”
Mkurugenzi wa Amnesty International, Irungu Houghton, alionya kuwa kushindwa kuchukua hatua juu ya kesi ya Besigye kunaweza kuweka mazingira hatari kwa ukanda wa Afrika Mashariki.
“Ombi letu linataka uchunguzi wa kina kuhusu kwa nini Besigye alitekwa na kushtakiwa kwa mashtaka ya uongo. Tukikaa kimya, tunahalalisha ukiukwaji wa haki za binadamu Afrika Mashariki,” alisema.
Maandamano hayo yalihudhuriwa pia na mashirika kama Kenya Medical Practitioners and Dentists Union (KMPDU), Centre for Strategic Litigation (CSL), na Change Tanzania Movement.
Miito ya kumwachilia Besigye inazidi kushika kasi, huku raia wakihamasika kwenye mitandao ya kijamii kwa hashtag #FreeKizzaBesigye.
