Shirika la Haki za Binadamu la Human Right Whatch limekosoa na kukemea vikali ukamatwaji wa wakosoaji wa Serikali kufuatia kile kinachoendelea nchini Tanzania kuhusu mjadala wa Mkataba wa Bandari ulishika kasi kwa zaidi ya miezi miwili sasa.
Katia ripoti yake iliyotolewa leo HRW imesema mamlaka ya Tanzania hadi sasa imewashikilia au kuwatishia takriban watu 22 tangu Juni 10, 2023, wakiwemo waandamanaji, baada ya kukosoa Bunge la Tanzania kuridhia kwa makubaliano ya usimamizi wa bandari za Tanzania.
Mkataba huo ungeruhusu kampuni ya usafirishaji inayodhibitiwa na Emirate ya Dubai katika Falme za Kiarabu kusimamia bandari kubwa za Tanzania.
Katika taarifa hiyo hilo limeitaka Tanzania iache kuwanyanyasa na kuwakamata wakosoaji wa mkataba huo kwani kufanya hivyo ni ukiukwaji wa haki za binadamu katika kuzingatia uhuru wa kujieleza unaotambulika kisheria..
“Serikali ya Tanzania kuwakandamiza wakosoaji wake ni dalili inayotia wasiwasi ya uvumilivu wake mdogo kwa maoni yanayopingana.Badala ya kuwabana wakosoaji, serikali inapaswa kuheshimu haki ya uhuru wa kujieleza na kukusanyika, na kuwasikiliza.” alisema Oryem Nyeko, mtafiti wa Tanzania katika Human Rights Watch.
Mnamo tarehe 10 Juni, Bunge la Tanzania liliidhinisha “makubaliano ya kiserikali” ambayo serikali ya Tanzania iliingia na Emirate ya Dubai Oktoba 2022 yenye lengo la “kuendeleza, kuboresha, kusimamia na kuendesha bandari za bahari na ziwa katika maeneo kama kanda maalum za kiuchumi, mbuga za usafirishaji. na korido za biashara.”
Tangu wakati huo mamlaka imekabiliana vikali na waandamanaji na wanaharakati waliokosoa makubaliano hayo kwa kuipa nchi nyingine udhibiti wa kupita kiasi wa bandari za Tanzania. Wakosoaji hao wanadai kuwa hatua hiyo ya serikali ilikiuka sheria za Tanzania na kimataifa.
Juni 19, polisi waliwakamata na kuwaweka kizuizini watu 18 kwa siku mbili wakati wa maandamano jijini Dar es Salaam.
Mnamo Julai 10, mkurugenzi wa upelelezi wa makosa ya jinai aliamuru Dk. Rugemeleza Nshala, mwanasheria na mwanaharakati, kuripoti polisi, akisema polisi “wanafanya uchunguzi” juu ya matamshi aliyoyatoa siku chache kabla ya maombi ya mtandao wa kijamii Clubhouse kukosoa mpango huo. Nshala aliiambia Human Rights Watch alitoroka Tanzania baada ya kupokea vitisho vya kuuawa kwa sababu ya ukosoaji wake mkubwa wa mpango huo.
Julai 12, polisi walimwita Boniface Mwabukusi, ambaye pia ni mwanasheria, baada ya kufanya mkutano na waandishi wa habari pamoja na mwanasiasa wa upinzani, Mdude Nyagali, jijini Dar es Salaam kupinga makubaliano hayo. Mnamo Julai 14, polisi walimkamata Mwabukusi na Nyagali, walipojibu wito wa polisi.
Polisi walimpokonya Mwabukusi simu na kumhoji kwa saa nane, kisha kumwachia bila kufunguliwa mashtaka. Nyagali alikaa kizuizini hadi Julai 17 na aliachiliwa kwa dhamana ya polisi, pia bila kufunguliwa mashtaka. Polisi walimpa Nyagali barua ya kumwamuru kukabidhi simu zake, laptop na vifaa vingine vya umeme, jambo ambalo alikataa kufanya. Mwabukusi aliiambia Human Rights Watch kuwa alijificha kwa siku tatu alipoanza kupokea vitisho vya kuuawa baada ya kutoa maoni yake kuhusu makubaliano hayo mwezi Juni.
Julai 14, Mwanasheria Mkuu wa Serikali aliwasilisha maombi kwa Kamati ya Mawakili – Taasisi ya Nidhamu ya Mawakili Tanzania – akidai utovu wa nidhamu wa Mwabukusi kwa sababu ya matamshi aliyoyatoa katika mkutano na waandishi wa habari Julai 3 kuhusu mkataba huo, akitaka tamko kuwa ametenda “mbaya”. utovu wa nidhamu kitaaluma” na amri ya kumzuia kutekeleza sheria.
Mwabukusi amewasilisha ombi katika mahakama kuu kupinga kuridhiwa kwa mkataba huo. Alidai kuwa inakiuka sheria za Tanzania kwa sababu wananchi walipewa siku mbili tu kuwasilisha maoni yao kuhusu hilo, na kwamba mkataba wenyewe unakinzana na sheria za kimataifa na sheria za ndani ya Tanzania kwa kukabidhi usimamizi wa maliasili kwa taasisi ya kigeni.
Julai 17, polisi walimkamata Peter Madeleka, ambaye pia ni wakili, akiwa nje ya chumba cha mahakama jijini Arusha muda mfupi baada ya mahakama kuu kufuta mpango wake wa kujadiliana na mkurugenzi wa mashtaka katika kesi ya uhujumu uchumi ya mwaka 2020 na kumfungulia mashtaka mapya. Wote Mwabukusi na Nshala waliiambia Human Rights Watch wanaamini mamlaka inamshikilia Madeleka kwa sababu amekuwa akikosoa hadharani kuhusu mkataba wa bandari.
Kwa mujibu wa HRW Hali ya haki za binadamu nchini Tanzania, hususan uhuru wa kujieleza na kujumuika, ilizorota sana baada ya hayati Rais John Magufuli kuingia madarakani mwaka 2015. Serikali ilitumia sheria kama vile Sheria ya Makosa ya Mtandao ya 2015 na Sheria ya Huduma za Vyombo vya Habari ya 2016 kuwakagua wanasiasa wa upinzani, waandishi wa habari na wanaharakati kwa kuikosoa serikali na rais. Karibu na uchaguzi mkuu wa Oktoba 2020, Magufuli alipochaguliwa tena, serikali iliongeza vikwazo hivi na kuwakamata kiholela viongozi na wafuasi wa vyama vya upinzani.
Rais Samia Suluhu Hassan, aliyeteuliwa baada ya kifo cha Magufuli Machi 2021, amechukua hatua kadhaa kujibu hoja za haki. Mnamo Februari 2022, serikali iliondoa marufuku yake kwa magazeti manne, na Machi ilifuta mashtaka dhidi ya kiongozi mkuu wa upinzani nchini Tanzania, Freeman Mbowe, baada ya kuzuiliwa kwa miezi saba. Mnamo Januari, Hassan alimaliza marufuku ya miaka sita kwa wanasiasa kufanya mikutano ya kisiasa na mikutano nje ya vipindi vya uchaguzi.
Serikali bado haijapitia vifungu kandamizi vya sheria nyingi zinazozuia uhuru wa kujieleza na kujumuika ambavyo vilipitishwa na kutekelezwa baada ya Magufuli kuchukua madaraka.
Katiba ya Tanzania inalinda uhuru wa kujieleza na kujumuika kwa mujibu wa Mkataba wa Afrika wa Haki za Binadamu na Watu na Mkataba wa Kimataifa wa Haki za Kiraia na Kisiasa, na inauhakikishia umma haki ya kupinga ukiukwaji wa haki za msingi za binadamu kama suala la umma. hamu.
“Serikali ya Tanzania inapaswa kukomesha ukamataji huu wa kiholela na kuchukua hatua zaidi kushughulikia changamoto za uhuru wa kujieleza,” Nyeko alisema. “Serikali ya Hassan imefanya maendeleo muhimu kuhusu haki, na badala ya kurejea msimamo wa serikali iliyopita, inapaswa kukomesha wimbi hili la ukandamizaji.”
