Kikundi cha M23 kilichopatiwa msaada na Rwanda kimesema hakiwezi kushiriki katika mazungumzo ya amani na serikali ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC) yaliyopangwa kufanyika leo Jumanne mjini Luanda, mji mkuu wa Angola, kufuatia vikwazo vya Umoja wa Ulaya dhidi ya baadhi ya viongozi wake wakuu.
Hata hivyo, Kinshasa imesema itaendelea kushiriki licha ya tangazo la M23 la kutoshiriki. Msemaji wa Rais wa DRC, Felix Tshisekedi, Tina Salama, amesema kuwa “Timu ya Congo imeondoka Kinshasa kuelekea Luanda. Tutajibu mwaliko wa usuluhishi kutoka Angola.”
Kikundi cha M23, ambacho kimechukua maeneo makubwa ya mashariki mwa DRC yenye rasilimali nyingi za madini, kililaumu “taasisi za kimataifa” kwa “kukusudia kukwamisha juhudi za amani,” kikitaja vikwazo vilivyowekwa na Umoja wa Ulaya kama kikwazo kikubwa.
“Vikwazo vya mfululizo vilivyowekwa dhidi ya wanachama wetu, ikiwemo vile vilivyowekwa kabla tu ya mazungumzo huko Luanda, vinahatarisha mazungumzo ya moja kwa moja na kuzuia maendeleo yoyote,” kikundi hicho kimesema.
Pia, kikundi cha M23 kililaani “kampeni ya kivita” kutoka Kinshasa na kusema kuwa “katika hali hii, kushirikiana katika mazungumzo kumeonekana kuwa hakufai. Kwa hiyo, shirika letu haliwezi kushiriki katika mazungumzo.”
Hata hivyo, Rais wa Angola alisisitiza kuwa mazungumzo yako kwenye mstari. “Timu ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo kwa mazungumzo ya moja kwa moja na M23 tayari iko Luanda,” ilisema taarifa kutoka ofisi ya Rais wa Angola
Umoja wa Ulaya Jumatatu uliwawekea vikwazo makamanda watatu wa kijeshi wa Rwanda na mkuu wa shirika la madini la Rwanda kutokana na msaada wao kwa wapiganaji wa silaha mashariki mwa DRC na viongozi wakuu wa M23, akiwemo kiongozi wao, Bertrand Bisimwa.
Pia ililenga Mkurugenzi Mtendaji wa Bodi ya Madini, Mafuta na Gesi ya Rwanda kwa “kuitumia vita” na kiwanda cha kusafisha dhahabu kilichopo Kigali.
Mazungumzo ya amani yalikuwa yamepangwa kuanza Jumanne huko Luanda, ambapo Rais wa Angola, Joao Lourenco, aliteuliwa na Umoja wa Afrika kuwa msuluhishi katika mzozo huu.
Wito wa kimataifa wa kutaka kusitishwa kwa vita umekuwa ukipuuziliwa mbali.
– Kutokuwepo kwa washiriki awali –
Tangu Januari, M23 – ambayo inadai kulinda maslahi ya Watutsi wa Kongo – imechukua miji muhimu ya Goma na Bukavu kwa mashambulizi ya kasi ambayo yamesababisha vifo vya zaidi ya watu 7,000, kulingana na taarifa kutoka DRC.
Ripoti ya wataalamu wa Umoja wa Mataifa imebainisha kuwa Kigali inadhihirika kuwa na udhibiti wa M23 na inajumuisha takribani wanajeshi 4,000 wanaoiunga mkono ili kuchimba madini ya thamani kama vile dhahabu na coltan katika eneo hilo.
Rwanda imekana kutoa msaada wa kijeshi kwa M23 lakini inasema inakutana na tishio kutoka kwa kundi la FDLR lilio mashariki mwa DRC, kundi linaloongozwa na viongozi wa kabila la Hutu waliohusika katika mauaji ya kimbali ya mwaka 1994 dhidi ya Watutsi wa Rwanda.
Rais Tshisekedi na Rais wa Rwanda Paul Kagame walikuwa na mpango wa kukutana mjini Luanda katikati ya Desemba kwa mazungumzo ya moja kwa moja, lakini walishindwa kukubaliana kuhusu masharti na mkutano huo uliahirishwa kwa dakika za mwisho.
Mara ya mwisho kwa serikali ya Kongo na M23 kufanya mazungumzo ilikuwa mwaka 2013. Kikundi cha M23 kilichukua Goma mwaka 2012 lakini kilishindwa kijeshi mwaka uliofuata na vikosi vya Kongo vikisaidiwa na walinda amani wa Umoja wa Mataifa.
