Viongozi wakuu wa kidiplomasia kutoka katika nchi 20 zinazoshika uchumi mkubwa duniani wamekutana nchini Afrika Kusini leo Alhamisi kwa mkutano utakaogubikwa na ajenda kubwa ya kimataifa lakini ukiwa na kivuli cha kutoalikwa kwa mwakilishi mkuu wa Marekani.
Kama maandalizi ya mkutano mkuu wa G20 utakaofanyika mwezi Novemba, mawaziri wa mambo ya nje watakusanyika kwa mazungumzo kwa muda wa siku mbili, ambayo ni mara ya kwanza kufanyika barani Afrika.
Mkutano huo unatarajiwa kuanza jioni ya leo na hotuba kuu kutoka kwa Rais wa Afrika Kusini Cyril Ramaphosa.
Afrika Kusini, nchi ya kwanza ya Afrika kuongoza jukwaa hili, ilichukua urais wa G20 mwaka jana ikiwa ni hatua ya kutoa fursa kwa mataifa tajiri kuyasikiliza mataifa maskini.
Kundi hili kwa sasa linajumuisha nchi 19 pamoja na Umoja wa Ulaya na Umoja wa Afrika, na linajumuisha zaidi ya asilimia 80 ya Pato la Taifa duniani na theluthi mbili ya idadi ya watu duniani.
Hata hivyo, mshiriki tajiri zaidi wa kundi hilo, Marekani, atakosa mazungumzo hayo ya siku mbili baada ya Waziri wa Mambo ya Nje wa Marekani, Marco Rubio, kutangaza kuwa hatoshiriki na kulaumu Pretoria kwa kuwa na ajenda inayopinga Marekani.
Vita na migogoro barani Afrika na Ulaya zitakuwa mada kuu, alisema Xolisa Mabhongo, Balozi/Msaidizi wa Kudumu wa Afrika Kusini katika Umoja wa Mataifa.
Mazungumzo haya yanatokea huku kukiwa na mvutano mkubwa kuhusu mgogoro wa Urusi na Ukraine baada ya Rais wa Marekani, Donald Trump, kudai kuwa Kyiv inahusika na uvamizi wa Urusi katika nchi hiyo karibu miaka mitatu iliyopita.
Maoni ya Trump yalijiri masaa machache baada ya mazungumzo kati ya maafisa wa Marekani na Urusi nchini Saudi Arabia ambapo Ukraine haikushiriki.
“Mgawanyiko unaoibuka kati ya Marekani na washirika wake wa Ulaya” umedhihirika wazi, alisema Singh.
Hii inahatarisha “kutatiza” uwezo wa Afrika Kusini kushinikiza ajenda ya maendeleo ya pamoja, aliongeza.
Mwezi huu, Marekani ilisimamisha msaada muhimu kwa Afrika, jambo lililowafanya baadhi ya serikali kutafuta fedha kwa ajili ya huduma muhimu kama vile afya.
Afrika Kusini imetumika kama kipigo kwa Marekani, ambayo ilisitisha msaada wa kifedha kwa nchi hiyo kwa sababu ya sera yake ya ardhi na kesi dhidi ya mshirika wake wa Marekani, Israel, katika Mahakama ya Kimataifa ya Haki.
Trump amelaumu serikali ya Ramaphosa kwa “kufisidi” ardhi kutoka kwa wakulima weupe na kutendea vibaya “makundi fulani” ya watu, bila kutoa ushahidi.
Pretoria imekataa tuhuma hizo na kusema kuwa “hawatatishwa, kupotoshwa, wala kuburuzwa katika unyenyekevu.”
Waziri wa Hazina wa Marekani, Scott Bessent, alitangaza Alhamisi kuwa hatahudhuria mkutano wa mawaziri wa fedha na magavana wa benki kuu wa G20 utakaofanyika Cape Town wiki ijayo.
Kwa mujibu wa mchambuzi Gumede, maswali yanabaki kabla ya mkutano wa viongozi wa mambo ya nje Alhamisi – “Je, Afrika Kusini itawezaje kuokoa hili na kubadilisha kutokuwepo kwa Marekani kuwa fursa?”
