Rais Cyril Ramaphosa ataweka maono ya serikali mpya kwa Afrika Kusini leo Alhamisi.
Kikiwa kimeharibiwa na kashfa za ufisadi na rekodi mbaya ya kiuchumi, chama cha Ramaphosa cha African National Congress (ANC) kilipoteza wingi wake kamili wa wabunge kwa mara ya kwanza katika miongo mitatu katika kura ya Mei 29, ambapo kilipata asilimia 40 pekee.
Matokeo yalidhihirisha hali ya kukata tamaa iliyoongezeka tangu demokrasia mwaka 1994, huku ukosefu wa ajira ukiwa katika rekodi ya asilimia 33, viwango vya umaskini na uhalifu vikiwa juu, na upatikanaji wa huduma za msingi kama vile maji na umeme bila mpangilio.
Wiki chache baada ya kupiga kura, ANC ilifikia makubaliano ya kugawana madaraka ambayo hayajawahi kufanywa na vyama vingine 10, ikijipatanisha na mrengo wa kati katika hatua ambayo baadhi ya wachambuzi walisema ingewahakikishia wawekezaji.
Ilibakia na nyadhifa 20 za baraza la mawaziri, zikiwemo mambo ya nje, fedha, ulinzi, haki na polisi.
Mshirika wake mkubwa zaidi wa muungano na mkosoaji wa muda mrefu, chama cha mrengo wa kati wa Democratic Alliance (DA), kina nyadhifa sita, zikiwemo kilimo, kazi za umma na mawasiliano.
Wizara nyingine sita zilisambazwa kati ya chama cha Zulu cha Inkatha Freedom Party, Muungano wa Patriotic unaopinga uhamiaji, chama cha mrengo wa kulia cha Kiafrikaans cha Freedom-Front Plus na vyama vingine vidogo.
Baraza la mawaziri lilifanya mkutano wake wa kwanza mwishoni mwa juma katika hali ya utulivu, lakini waangalizi wa mambo wanasema huenda kuna matatizo.
“Kuna kasi ya nia njema ambayo inaonekana kujengwa katika wiki chache za kwanza za serikali ya umoja wa kitaifa. Swali ni kama kasi hii ni endelevu,” mchambuzi wa kisiasa Daniel Silke aliambia AFP na kuongeza
“Ni jambo moja kuunda serikali mpya… na kuondoa nyadhifa zote. Ni jambo lingine kabisa kupata mwafaka katika sera na utekelezaji wa sera.”
Kuanzia sera ya kigeni hadi mageuzi ya afya ya kitaifa yanayopendwa na ANC yenye mrengo wa kushoto lakini inayochukiwa na DA, kuna mengi washirika wa muungano hawakubaliani nayo.
Ramaphosa ana uwezekano wa kuelekeza hotuba yake kwenye sera zisizo na utata kama vile mageuzi yaliyopangwa ili kutoa taaluma kwa utumishi wa umma ulioathiriwa na ufisadi, alisema William Gumede, profesa wa utawala katika Chuo Kikuu cha Witwatersrand.
Kiongozi wa DA John Steenhuisen alisema Jumatano Ramaphosa alitarajiwa kuelezea “ajenda ya mageuzi”, ambayo “katika hali nyingi, inaambatana na sera ya DA linapokuja suala la kufungua uwekezaji na ukuaji wa uchumi na kujenga taifa lenye uwezo.”
Bungeni, serikali huenda ikakabiliwa na upinzani mkali kutoka kwa vyama vya mrengo wa kushoto vya uMkhonto weSizwe (MK) na Economic Freedom Fighters, ambavyo vilikuja katika tatu na nne mwezi Mei mtawalia.
kikiongozwa na rais wa zamani Jacob Zuma, MK ilitoka popote na kushinda zaidi ya asilimia 14 ya kura na inaweza kuthibitisha mwiba kwa ANC, ambayo iliwavuta makada wengi waliokatishwa tamaa, alisema Gumede.
Kwa vile baadhi ya wabunge wa MK walikuwa wanasiasa wakuu wa ANC, “wanajua mifupa imezikwa wapi,” alisema.
