Naibu Rais wa Kenya William Ruto Jumapili alimchagua msaidizi wake wa zamani ambaye alimkosoa vikali Rais Uhuru Kenyatta kuwa mgombea mwenza wake katika uchaguzi unaotarajiwa kufanyika mwezi Agosti
Rigathi Gachagua, ambaye alihudumu kama msaidizi wa kibinafsi wa Kenyatta kati ya 2001 na 2006, alichaguliwa baada ya mchakato wa usiri wa miezi kadhaa ulioambatana na ushawishi mkubwa uliodumu hadi usiku wa Jumamosi.
“Makubaliano yalielekeza kwa mtu ambaye alipata alama bora katika kila kigezo cha tathmini… mdahalo mahiri na jukumu la kushawishi,” Ruto aliambia kikao cha wanahabari kwenye televisheni nyumbani kwake katika jiji kuu la Nairobi.
Gachagua alisema “aliheshimiwa na wajibu na imani” aliyoweka Ruto kwake, akiahidi “kuwakomboa Wakenya kutoka kwa ukandamizaji wa kiuchumi.”
Kabla ya kuwa mbunge mwaka wa 2017, Gachagua alihudumu kama msimamizi katika serikali ya Daniel arap Moi na anachukuliwa kuwa mwanaharakati mwadilifu.
Lakini pia amekabiliwa na tuhuma za ufisadi na alishtakiwa mwaka jana kwa kujipatia zaidi ya shilingi bilioni 7.3 za Kenya ikiwa ni dola milioni 62.8 zinazoshukiwa kuwa mapato ya uhalifu.
Kesi inaendelea.
Kinyang’anyiro cha urais mwaka huu kinaelekea kuwa kati ya Ruto na Raila Odinga, aliyekuwa mfungwa wa kisiasa na waziri mkuu ambaye amepata uungwaji mkono na Kenyatta.
Ruto, 54, alipakwa mafuta na Kenyatta kama mrithi wake lakini akajikuta akitengwa baada ya mapatano ya 2018 kati ya rais na adui wa zamani Odinga.
Tangu wakati huo Ruto amejiweka kama kiongozi anayetaka kuinua hali ya uchumi na kuwatetea ‘walalahoi’ wanaojaribu kuishi katika nchi inayotawaliwa na ‘nasaba’ — rejeleo la familia za Kenyatta na Odinga ambazo zimetawala siasa kwa miongo kadhaa.
Uchaguzi wa naibu rais utakuwa na jukumu muhimu katika kubainisha mshindi wa uchaguzi wa Agosti 9, huku uungwaji mkono wa kikabila na jamii ukiathiri matokeo ya chaguzi zilizopita.
Kenya imetawaliwa na marais kutoka kabila kubwa la Wakikuyu kama Kenyatta au kabila la Wakalenjin kama Ruto.
Gachagua — Mkikuyu — anatoka katika eneo lenye watu wengi la Mlima Kenya, ambalo limetoa marais watatu kati ya wanne wa nchi hiyo tangu uhuru mwaka 1963.
Huku ikiwa na idadi tofauti ya watu na makundi ya wapiga kura wa makabila, chaguzi nchini Kenya mara nyingi zimekumbwa na ghasia.
Kenyatta na Ruto walikuwa wamefunguliwa mashtaka na Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu kwa mashtaka ya uhalifu dhidi ya ubinadamu kwa madai ya kuhusika katika kuandaa ghasia za baada ya uchaguzi wa mwaka 2007 ambazo zilisababisha vifo vya zaidi ya watu 1,100.
Kesi hiyo ilisambaratika mwaka wa 2016 baada ya mahakama kutangaza kuwa imeshindwa ikitaja matukio ya kutatiza ya kuingiliwa na mashahidi.
Baada ya mapigano ya baada ya uchaguzi wa 2017 kusababisha vifo vya watu kadhaa, Kenyatta na Odinga walitangaza kuweka tofauti zao kando na kufanya kazi pamoja, wakisema wanatumai kumaliza mzunguko wa mara kwa mara wa ghasia zinazohusiana na uchaguzi.
Odinga, ambaye ni wa kabila la Waluo, anatarajiwa kutangaza mgombea mwenza wake siku ya Jumatatu.