Polisi wa Ghana walifyatua gesi ya kutoa machozi na kuwakamata zaidi ya waandamanaji 22 katika mji mkuu Accra siku ya Jumanne baada ya maandamano ya kupinga kupanda kwa gharama za maisha.
Taifa hilo la Afrika Magharibi, linalokabiliwa na mdororo wa kiuchumi uliochochewa na janga la UVIKO 19 na athari za vita vya Urusi nchini Ukraine, limeshuhudia mfumuko wa bei ukiongezeka hadi zaidi ya asilimia 27 mwezi huu – kiwango cha juu zaidi katika karibu miongo miwili.
Rais Nana Akufo-Addo yuko chini ya shinikizo la kushughulikia gharama ya juu ya chakula na mafuta.
Wakiwa wamevalia nguo za rangi nyekundu na nyeusi, mamia ya waandamanaji walikusanyika mjini Accra, wakiimba nyimbo na kushika mabango yaliyosomeka ‘Tunateseka Akufo-Addo’ na ‘Gharama ya juu ya maisha itatuua.’
“Hatuwezi kumudu milo mitatu kwa siku. Nauli ya usafiri na bei ya vyakula iko juu sana,” mwandamanaji Baba Musah, ambaye hutengeneza simu za mkononi ili kujikimu kimaisha, alisema.
Mfanyabiashara Rita Okyere pia alimlenga Akufo-Addo, akitaka ‘mabadiliko.’
“Serikali imeshindwa na la kufanya. Hatuwezi kuendelea kuteseka huku Nana Addo akiruka kwa ndege za kifahari kote ulimwenguni.”
Maandamano hayo yalianza kwa amani katika Uwanja wa Kwame Nkrumah, lakini mvutano kati ya viongozi ulisababisha makabiliano wakati waandamanaji walipowarushia polisi vitu.
Maafisa wa usalama walilipiza kisasi kwa kurusha vitoza machozi, kwa mujibu wa waandishi wa habari wa AFP katika eneo la tukio.
Polisi walisema katika taarifa kwamba maafisa 12 walijeruhiwa, magari ya polisi yaliharibiwa, na kwamba “hawakuwa na budi ila kutumia vitoa machozi na maji ya kuwasha ili kutuliza ghasia na kurejesha utulivu.”
Baadaye walithibitisha kwamba waandamanaji 29 walikuwa wamekamatwa “kwa kuhusika kwao katika mashambulizi makali dhidi ya Polisi.”
Maandamano hayo yaliandaliwa na kundi la shinikizo la Arise Ghana, na kuungwa na wanasiasa kama vile mbunge mashuhuri wa upinzani Sam George.
“Kabla ya Akufo-Addo kuwa rais, nilikuwa nikinunua mkate kwa watoto wangu kwa cedi 3.50 za Ghana ($0.45),” aliwaambia waandishi wa habari.
“Leo, ninanunua mkate huo huo saa 15. Tumefanya kosa gani?”
Muhula wa pili wa Akufo-Addo ambaye amekuwa rais tangu 2017 umeshuhudia msururu wa maandamano kuhusu matatizo ya kiuchumi na rabsha katika bunge huku serikali ikijaribu kushinikiza sera ngumu ambazo inaamini zinaweza kuokoa uchumi.
Data ya Benki Kuu ya Ghana inaonyesha uwiano wa deni la nchi kwa Pato la Taifa ulikuwa asilimia 80.1 mwishoni mwa Desemba 2021, na bei ya mafuta imepanda kutokana na uvamizi wa Urusi nchini Ukraine.