Ligi ya kwanza ya soka ya wanawake nchini Sierra Leone ilizinduliwa Jumamosi tarehe 15 Oktoba kwa mechi katika mji wa kaskazini wa Makeni, ikianza msimu wa miezi sita ambapo klabu 12 kutoka kote nchini humo zitashiriki mashindano hayo.
“Tunajivunia sana kuweka historia hii kama ligi kuu ya kwanza kabisa ya kitaifa ya wanawake,” Asmaa James, mwenyekiti wa Bodi ya Ligi Kuu ya Wanawake ya Sierra Leone, alisema.
Mena Queens wa Makeni walipambana na Kahunla Queens kutoka Kenema wakati wa mechi ya ufunguzi Jumamosi na Mke wa Rais wa Sierra Leone, Fatima Bio, alihudhuria uwanja wa michezo wa Wusum uliojaa watu mjini Makeni.
“Hii ni mara ya kwanza kwa wanawake kushiriki Ligi Kuu ya humu nchini, ni heshima kwamba wanasoka wetu bora wanatoka Wilaya ya Bombali”, rais wa Sierra Leone Julius Maada Bio alisema Jumamosi wakati wa mechi hiyo.
“Soka linahusu amani na mshikamano. Tunataka kuona soka zuri, timu zote ni washindi.”
Klabu 12 zinazomilikiwa na watu binafsi zitawania zawadi ya pesa taslimu na kombe mwezi Aprili, James alisema.
Alisema soka la wanawake kwa muda mrefu limepuuzwa katika taifa hilo la Afrika Magharibi lenye takriban watu milioni nane, akiongeza kuwa sasa umefika wakati wa wanawake kuonyesha uwezo wao.
“Tumewashirikisha wasichana na wazazi wao na pia wasimamizi wa timu na wadau wengine wa soka ili kuwawezesha wasichana kucheza mpira,” alisema.
Mashabiki wanatumai ligi hiyo itaongeza mafanikio ya timu ya taifa ya wanawake, ambayo ilishindwa kufuzu kwa fainali za Kombe la Mataifa ya Afrika kwa Wanawake 2022.
Lakini wanakabiliwa na changamoto kadhaa muhimu, ikiwa ni pamoja na kumbi zisizoridhisha.
Uwanja wa kitaifa wenye viti 45,000 mjini Freetown, uliofunguliwa miaka ya 1980, kwa sasa unakarabatiwa kwa msaada wa serikali ya China.
Kuna vikwazo vya vifaa vya kuvuka nchi – ambapo ni karibu asilimia 10 tu ya mtandao wa barabara umewekwa lami, kulingana na Benki ya Maendeleo ya Afrika — kwa mechi.
Katika mkutano na Chama cha Soka cha Sierra Leone (SLFA) na Bodi ya Ligi Kuu ya Wanawake Jumatano, Rais Bio alisema serikali yake inachukulia uwezeshaji wa wanawake kwa umakini mkubwa na itafanya kazi ya kuinua soka la wanawake nchini humo kwa viwango vya kimataifa.
Rais wa SLFA Thomas Daddy Brima amesema ligi hiyo mpya itaongeza ajira.
Ligi hiyo itasaidia kuangazia mchezo wa wanawake ndani na nje ya nchi na itaiweka Sierra Leone kwenye ramani katika mchezo huo, Brima aliongeza.
Changamoto muhimu kwa usawa wa kijinsia na uwezeshaji wa wanawake nchini Sierra Leone ni pamoja na ukosefu wa uhuru wa kiuchumi, “kutojua kusoma na kuandika na mila na desturi” na “kukosekana kwa sheria zinazoendelea ambazo zinalinda na kukuza ushiriki kwa wanawake”, kulingana na ripoti ya Septemba ya Shirika la Maendeleo ya Kimataifa la Marekani (USAID).