Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo itafanya uchaguzi ujao wa urais mnamo Disemba 20, 2023, tume ya uchaguzi ya nchi hiyo ilisema Jumamosi.
Tangazo hilo linakuja wakati waasi wakisonga mbele katika eneo la mashariki mwa nchi hiyo yenye machafuko ya Afrika, na kuwafukuza makumi ya maelfu ya watu kutoka makwao.
Rais wa tume ya uchaguzi alisema “kuendelea ukosefu wa usalama katika baadhi ya maeneo ya wilaya” itakuwa changamoto katika kuandaa kura “huru, ya kidemokrasia na ya uwazi”.
Nchini DRC, kura za urais hufanyika wakati huo huo na chaguzi za wabunge, majimbo na mitaa. Rais mteule angeingia madarakani Januari 2024.
Rais Felix Tshisekedi aliingia madarakani Januari 2019, akimrithi Joseph Kabila baada ya miaka 18 ya misukosuko kama kiongozi.
Ilikuwa ni mara ya kwanza nchini humo kukabidhi madaraka kwa amani.
Tayari ametangaza nia yake ya kuwania muhula wa pili, licha ya kuwepo kwa mgongano wa matokeo.
Wagombea wengine wanaowezekana ni pamoja na Martin Fayulu, mshindi wa pili katika kura za urais za 2018 ambaye anadai kuwa alinyimwa ushindi katika kura hiyo.
Hakujawa na tangazo la mara moja kutoka kwa waziri mkuu wa zamani, Adolphe Muzito, na gavana wa zamani wa eneo la kusini la Katanga, Moise Katumbi, ambao pia wanaonekana kuwa wagombeaji.
Augustin Matata Ponyo, waziri mkuu mwingine wa zamani, amesema atagombea.
Ponyo mwaka jana alifikishwa mahakamani kwa tuhuma za ubadhirifu wa fedha za umma, lakini mahakama ya kikatiba ilisema haikuwa na mamlaka ya kumhukumu.
Msururu wa mahakama hata hivyo sasa umebadilika, na imesema inaweza kumsikiliza.
Sherehe za kuapishwa kwa Tshisekedi mnamo 2019 zilimaliza zaidi ya miaka miwili ya msukosuko uliosababishwa na kukataa kwa Kabila kujiuzulu alipofikia kikomo cha kikatiba cha muhula wake wa uongozi.
Chaguzi mbili za mwisho za urais kabla ya hapo, mwaka 2006 na 2011 — zote alishinda Kabila — zilikumbwa na umwagaji damu na watu kadhaa walikufa katika kukandamiza maandamano baada ya kuchagua kubaki madarakani 2016.
Nchi yenye ukubwa wa bara la Ulaya Magharibi, koloni la zamani la Ubelgiji lilipitia vita viwili vya kikanda mwaka 1996-97 na 1998-2003.
Kundi la waasi la Machi 23 (M23) lilichukua silaha mwishoni mwa 2021 baada ya kukaa kwa miaka mingi, wakidai DRC imeshindwa kutimiza ahadi ya kuwajumuisha wapiganaji wake katika jeshi, miongoni mwa malalamiko mengine.
Baada ya miezi minne ya utulivu, mzozo ulizuka tena Oktoba 20 na waasi wakafanya msukumo kuelekea Goma.
Mapigano hayo yamevunja uhusiano kati ya DRC na Rwanda, huku Kinshasa ikishutumu jirani yake mdogo kwa kuunga mkono M23 — jambo ambalo wataalamu wa Umoja wa Mataifa na maafisa wa Marekani pia wamesema. Kigali inakanusha mashtaka.
Tshisekedi na Waziri wa Mambo ya Nje wa Rwanda Vincent Biruta walikutana nchini Angola siku ya Jumatano, na kukubaliana kusitisha mapigano mashariki mwa DRC kuanzia Ijumaa jioni.
Waasi wa M23 walipaswa kuondoka kutoka “maeneo yaliyokaliwa”, bila hivyo jeshi la kanda ya Afrika Mashariki lingeingilia kati.
Lakini waasi, wanamgambo wengi wa Kitutsi wa Kongo, walisema Alhamisi usitishaji huo wa mapigano “hautuhusu”, na wakataka “mazungumzo ya moja kwa moja” na serikali ya DRC.
Mistari ya mbele ilionekana kuwa tulivu Jumamosi asubuhi, lakini wakaazi mashariki mwa DRC walibaki na mashaka kwamba ingeshikilia.